Stevig in je schoenen staan: een Spring Jaar voor getalenteerde leerlingen

Het realiseren van een Springjaar voor (hoog) begaafde leerlingen uit het PO die al dan niet versneld het PO hebben doorlopen en nog niet klaar zijn om de stap naar het VO te maken. Er wordt een voorziening gecreëerd waar een specifieke groep hoogbegaafde leerlingen binnen een jaar de zaken die ze vanuit het PO nog moeten ontwikkelen kunnen ontwikkelen en waarin ze tegelijkertijd al de zaken van het VO kunnen meenemen waar ze aan toe zijn. Door dit Springjaar zal een hoog(begaafde) leerling steviger in zijn schoenen staan om de overstap naar het VO met het gewenste niveau te maken. De scholen realiseren expertise en onderwijs en dienstverlening naar elkaar, waarbij de missie en visie over het onderwijs en begeleiding aan hoogbegaafde leerlingen overeenkomen.

De behoefte van scholen uit het PO en VO om samen een Springjaar te realiseren komt voort uit een duidelijke noodzaak dat er een groep jonge hoogbegaafde leerlingen is in het PO die dreigen vast te lopen als niet het onderwijs en begeleiding wordt geboden die bij deze doelgroep past. Om te voorkomen dat deze hoogbegaafde leerlingen vastlopen wordt het VO gevraagd om deze al te laten starten in het brugjaar van het VO op het niveau dat cognitief bij hen past. In het VO ontstaan vaak uitdagingen in de executieve functies of in de sociale weerbaarheid waardoor deze leerling het gewenste cognitieve niveau niet kan waarmaken en negatieve succeservaringen opdoet.

Achtergrond

Uit onderzoek blijkt dat hoogbegaafde leerlingen zich anders ontwikkelen dan niet hoogbegaafde leerlingen. Vaak wordt er een verschil tussen de kalenderleeftijd en de mentale of intellectuele leeftijd van de leerling geconstateerd. Hoogbegaafde leerlingen kunnen hun leeftijdsgenoten op sommige gebieden ver vooruit zijn, leerstof op een fractie van de tijd doorhebben, vaak een top down benadering nodig hebben om te leren, bepaalde sociale inzichten hebben die eigenlijk pas ‘normaal’ zijn bij oudere leerlingen en de wereld door een vergrootglas bekijken. Daarnaast zien we dat op andere gebieden hun ontwikkelingsniveau veel dichter bij hun kalenderleeftijd ligt, of soms zelfs er onder. Veel leerlingen versnellen in de basisschool en zijn dan vroeg “klaar”. Maar vaak blijkt in gesprekken met ouders, leerkrachten en leerlingen dat ze zich nog niet echt klaar voelen voor het VO. Ze zijn nog niet vaardig genoeg om de overstap naar het VO te maken en moeten nog ervaren dat ‘leren leren’ niet vanzelf gaat maar dat inspanning nodig is om je iets ingewikkelds eigen te maken. Ook hebben ze soms meer tijd nodig om te wennen aan de andere sociale omgeving die het VO met zich meebrengt.

Op het Bernardinuscollege en basisschool Windekind zien wij een groep hoogbegaafde leerlingen die aan de ene kant al klaar is voor de overstap naar het voortgezet onderwijs maar aan de andere kant nog niet. Een leerling krijgt alle mogelijkheden om zichzelf te leren kennen en te groeien. Soms betekent dit dat zij tegen hun eigen grenzen aanlopen. Daarna is de leerling klaar om een keuze te maken voor de leerroute in het VO en met stevige benen in het VO te staan.

Voor welke hoogbegaafde leerling is een Springjaar bedoeld?

Een Springjaar is bedoeld voor leerlingen die qua intelligentie het vwo en havo goed aankunnen, maar nog niet over onvoldoende metacognitieve vaardigheden beschikken of sociaal emotioneel nog niet ver genoeg zijn om de overstap naar het middelbare onderwijs op een goede manier te kunnen maken. Doordat de stof op de basisschool niet uitdagend genoeg is, ontwikkelen zij niet de benodigde vaardigheden waardoor zij later in het VO kunnen vastlopen. Ze kunnen faalangstig of onzeker zijn of beschikken nog niet over de zelfstandigheid en leertaakgerichtheid die het VO nu eenmaal vereist. Soms hebben leerlingen hiaten opgelopen of niet goed leren automatiseren. Het Springjaar heeft als taak de leerlingen voor te bereiden op het VO. De lessen zijn zo ontwikkeld dat er zo min mogelijk overlap is met de lesstof van de eerste klas. Na dit jaar zullen deze leerlingen steviger in hun schoenen staan en met meer vertrouwen het leven op de VO- school tegemoetzien. Ouders en leerlingen maken zelf daarna de keuze voor het vervolg op het Springjaar.

Verder streven wij naar een duurzame samenwerking tussen Bs Windekind en Bernardinuscollege en willen wij ook de verbreding zoeken naar de samenwerking met andere PO scholen. Aansluitend op de missie en visie van Bs. Windekind en missie en visie en didactisch model van het Bernardinuscollege zal dit project structureel kunnen worden ingebed.